Page 17 - Eylül - Ekim 2017 E-Bülten

Sağlık

Obezite genetik mi, çevresel mi?

Şişmanlık, yani günümüzdeki adıyla “obezite” bilimsel olarak vücuttaki yağ miktarının artması
olarak tanımlanmaktadır. Obez olma durumu birçok faktöre bağlı olmakla beraber en sık
karşılaşılan durum, vücuda gereksinimi olan enerjiden daha fazlasının alınmasıdır. Obezite, kronik
bir enerji metabolizması bozukluğudur ve bundan dolayı tam iyileşmeler ender görülmektedir.
Obezitenin yaklaşık %10’u genetik veya hormonal bozukluklardan kaynaklanırken olay büyük
ölçüde ise kalori alımı ve harcanması arasındaki dengesizlikle ilişkilidir. Dolayısıyla dünyada bu
sorununun çok hızlı artış gösterdiği düşünüldüğünde, sıklıkla duyduğumuz “tüm ailem kilolu” veya
“benim salgı bezlerimde problem var” gibi deyişler sadece genetik veya metabolik faktörler ile
obezite sorununun açıklanamayacağını göstermektedir. Bu sorunun en büyük nedeni yanlış
beslenme alışkanlıkları ve aşırı yemek yemedir. Aynı şekilde çocuk ve ergenlerde görülen obezitenin
%1’inden azı genetik faktörlere bağlıdır.

Obezite genlerinin varlığı hiçbir zaman tek başına obezite nedeni olmamaktadır. Alınan ve harcanan
enerji dengesinin sağlandığı ve yeterli fiziksel aktivitenin olduğu koşullarda yağ dokusu artışı
olmamaktadır. Obeziteyi tetikleyen asıl faktörler, çevreseldir.

Şişmanlığa neden olan çevresel etmenler şu şekilde sıralanabilir;

1. Hiperglisemi yani kan şekerinin yüksek seyretmesi ve açlık durumu,

2. Çocukluk çağındaki damak tadı oluşumu sırasında çocuğun kötü yiyeceklerle tanışması,

yanlış ve aşırı beslenmesi, hazır besin tüketimi ve gazlı ve şekerli içeceklerin tüketimi,
3. Reklamların cazibesine kapılan çocuklarda paketli ve şeker içeriği yüksek yiyecekleri

deneme isteği,

4. Daha çok televizyon, bilgisayar ve tablet başında zaman geçirilmesi, asansör ve araba

kullanımı, yetersiz yeşil alanların olması dolayısıyla çocukların dışarı çıkamaması ve fiziksel
aktiviteden uzak kalmaları,

11